Adana Tabip Odası Adana Tabip Odası
TÜRKİYE’NİN SAĞLIK DÜZEYİ NEDİR?
Türk Tabipleri Birliği’nin yaptığı çalışmada ülkelerin sağlık düzeyleri değerlendirildi. Bu değerlendirmeyi yapabilmek için; 169 ülkenin
-Ortalama yaşam süresi
-Bebek
-Çocuk
-Anne ölümleri
-Ölüm nedenlerinin hastalıklara göre dağılımı
-Hastalıklara göre yaşam yılı kayıpları
gibi çok sayıda verisi analiz edildi. Ülkeler aldıkları puanlara göre sıralandılar. En yüksek puan alan ülke +22,75
-İsviçre
-Avustralya
-Japonya
-İsveç
-Kanada
-İtalya
-İspanya
izlediler. En düşük puan alan ülke Sierra Leone’nin puanı -118,57 idi. Afganistan ve çok sayıda Afrika ülkesi de eksi puan aldılar. Türkiye’nin puanı ise -11,98’dir
Bu yakışıksız durum yakından incelenmeyi hak ediyor. Bu incelemeyi yapabilmek için doğru sorular sormak gerekiyor. Doğru soru “ülkelerin sağlık düzeyini belirleyen değişkenler nelerdir?” olmalı.
Araştırmamızın sonuçlarına göre ülkelerin sağlık düzeylerini belirleyen etmenleri şöyle sıralayabiliriz:
-Kişi başına düşen gelir
-Gelir ya da harcama dağılımında eşitsizlik
-Toplam sağlık harcamaları
-Kişi başına sağlık harcamaları
-Sosyal güvenlik harcamaları
-Erişkinlerde okuryazarlık oranı
-1.000 kişi başına düşen hekim sayısı
Sağlık düzeyi (+) puan alan ülkelerde sağlık düzeyini etkileyen en önemli etmen kişi başına düşen gelirdir. Çalışmamızın sonuçlarına göre, kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasılası 10.000 Amerikan Doları’nın altında olup da sağlık düzeyi pozitif olan Küba dışında bir tek ülke yoktur.
Sağlık düzeyi (-) puan alan ülkelerde ise kişi başına düşen gelir yanı sıra eğitim, gelir dağılımındaki eşitsizlik ve sosyal güvenlik harcamaları sağlık düzeyi üzerinde etkili olmaktadır. Üstelik gelir dağılımındaki eşitsizlik tek başına negatif belirleyicidir. Yani gelir eşitsiz dağılıyorsa sağlık düzeyi olumsuz etkilenmektedir. Eğer bir ülkedeki sağlık düzeyi negatif ise, ülkenin sağlık düzeyinde bir gelişmenin olabilmesi için kişi başına düşen gelirde artışın yanı sıra, eğitim, gelir dağılımında eşitsizlik, sosyal güvenlik gibi temel alanlarda da gelişme kaydedilmesi gereklidir.
Yineleyelim; Türkiye’nin sağlık düzeyi -11,98’dir. Türkiye’nin de içinde bulunduğu grubun analizinden ise çok çarpıcı bir veri çıkmaktadır, gelir dağılımındaki eşitsizlik tek başına ve çok yüksek bir katsayı ile sağlık düzeyinin belirleyicisidir.
Türk Tabipleri Birliği’nin çalışmasının ikinci bölümünde ülkelerin hekim sayılarını belirleyen etmenler de saptandı. Türkiye’de hekim sayısını etkileyen etmenler toplam nüfus, kentli nüfus, 10 bin kişiye düşen hasta yatağı sayısı, kanalizasyon sistemi kullanan nüfus yüzdesi ve bulaşıcı hastalıklar nedeniyle kaybedilen yaşam yılıdır. Bu verilerin ışığında Türkiye’de olması beklenen hekim sayısı 113.902’dir. Dünya Sağlık Örgütü’nün Sağlık Bakanlığı kaynaklarından elde ettiği 2009 verilerine göre ülkemizde 110.400 hekim vardır. Yani Türkiye’de hekim yetersizliği yoktur.
Peki, sorun nedir?
Türkiye’de hekimler ve tüm sağlık emek-gücü açısından sorun sayı değil, istihdam ve dağılımdır. Türkiye’de hekim dağılımı eşitsizdir. Türkiye’de hekimler tam istihdamla çalıştırılmamaktadır. Türkiye’de hekimler düşük ve emekliliğe yansımayan ücretlerle güvencesiz çalıştırılmaktadır.
Özellikle Dünya Bankası tarafından desteklenen çalışmalarda ortaya konan ve geçerli olduğu varsayılan “HEKİM SAYISI-SAĞLIK DÜZEYİ” ilişkisinin geçerli olmadığı ortaya konmuştur.
Türkiye sağlığı iyileştirmek için öncelikle yoksulluğu ve gelir dağılımındaki eşitsizlikleri ortadan kaldırmalıdır. Eğitim ve sosyal güvenlik gibi alanlara yatırım yapmalıdır. Hekim sayısının arttırılması Türkiye’de yaşayanların sağlığını iyileştirmeyecektir. Sağlık insan-gücü arzını arttırarak, sağlık hizmetleri maliyetinde insan gücünün payını azaltacaktır. Giderek hekim işsizliği yaratacaktır.
Yeni tıp fakültesi açılmamalıdır. Var olan fakültelerin kontenjanları arttırılmamalıdır. AKP iktidarı altyapısı olmayan yeni fakülteler açarak ve tıp fakültesi kontenjanlarını arttırarak tıp eğitiminin niteliği ile çok tehlikeli bir oyun oynamaktadır. Tıp fakülteleri üzerindeki ekonomik baskılar kaldırılmalı, fakülteler eğitim ve araştırmaya öncelik verebilmelidir.
Sağlık emekçilerinin tümünün kamuda, tam zamanlı ve tek işte, insanca yaşanabilir bir ücret karşılığında, grevli, toplu sözleşmeli sendika hakkı ile çalışmasının koşulları sağlanmalıdır.
Sağlık Bakanlığı sağlık insan gücü planlamasının ayrılamayacak bir bileşeni olan Türk Tabipleri Birliği’ni ve ilgili sosyal tarafları muhatap almalıdır.
ADANA-OSMANİYE TABİP ODASI BAŞKANI
Dr. Rıza METE
SAĞLIK DÜZEYİ ÇALIŞMASI ÜLKELER SIRALAMASI
|
ÜLKE ADI |
SAĞLIK DÜZEYİ |
ÜLKE ADI |
SAĞLIK DÜZEYİ |
|
1- İsviçre
|
22.75 |
86- Moldova
|
-10.91 |
|
2- İzlanda
|
22.74 |
87- Türkiye
|
-11.98 |
|
3- Avustralya
|
22.50 |
88- Rusya
|
-12.38 |
|
4- Japonya
|
22.20 |
89- Nikaragua
|
-13.85 |
|
5- İsveç
|
21.90 |
90- Fas
|
-14.11 |
|
6- Kanada
|
21.74 |
91- Peru
|
-14.31 |
|
7- İtalya
|
21.38 |
92- Brezilya
|
-14.50 |
|
8- İspanya
|
21.32 |
93- Filipinler
|
-14.62 |
|
9- İsrail
|
21.28 |
94- Dominik Cumhuriyeti
|
-15.48 |
|
10- Fransa
|
21.17 |
95- Guatemala
|
-15.73 |
|
11- Avusturya
|
20.70 |
96- Surinam
|
-15.77 |
|
12- Norveç
|
20.34 |
97- Honduras
|
-16.31 |
|
13- Holanda
|
20.27 |
98- Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti |
-17.30 |
|
14- Lüksemburg
|
20.09 |
99- Cape Verde
|
-18.04 |
|
15- Belçika
|
19.98 |
100- Mısır
|
-18.06 |
|
16- Yeni Zelanda
|
19.70 |
101- Özbekistan
|
-21.23 |
|
17- Almanya
|
19.66 |
102- Endonezya
|
-23.36 |
|
18- Finlandiya
|
18.92 |
103- Maldivler
|
-23.95 |
|
19- Danimarka
|
18.91 |
104- Moğolistan
|
-24.22 |
|
20- İngiltere
|
18.71
|
105- Azerbaycan
|
-24.39 |
|
21- İrlanda
|
18.20
|
106- Kırgızistan
|
-25.47 |
|
22- Amerika Birleşik Devletleri |
18.16
|
107- Guyana
|
-26.92 |
|
23- Yunanistan
|
18.07
|
108- Bolivya
|
-27.80 |
|
24- Slovenya
|
17.71
|
109- Kazakistan
|
-33.57 |
|
25- Portekiz
|
17.69
|
110- Tajikistan
|
-33.66 |
|
26- Singapur
|
16.73
|
111- Türkmenistan
|
-33.82 |
|
27- Kore Cumhuriyeti |
16.47
|
112- Papua Yeni Gine
|
-34.55 |
|
28- Brunei Darussalam |
15.86
|
113- Bengaldeş
|
-35.34 |
|
29- Küba
|
15.23
|
114- Irak
|
-35.53 |
|
30- Şili
|
14.68
|
115- Pakistan
|
-37.04 |
|
31- Çek Cumhuriyeti |
13.89 |
116- Butan
|
-37.17 |
|
32- Kuveyt |
13.45
|
117- Hindistan
|
-40.88 |
|
33- Kosta Rika |
13.45
|
118- Comoros
|
-42.27 |
|
34- Hırvatistan |
13.32
|
119- Myanmar
|
-42.76 |
|
35- Kıbrıs |
12.83
|
120- Namibya
|
-42.91 |
|
36- Polonya |
12.39
|
121- Botswana
|
-44.80 |
|
37- Uruguay |
11.59
|
122- Güney Afrika
|
-45.60 |
|
38- Barbados |
11.26
|
123- Kamboçya
|
-46.52 |
|
39- Arjantin |
11.06
|
124- Nepal
|
-47.62 |
|
40- Bahreyn |
10.16
|
125- Timor-Leste
|
-47.90 |
|
41- Macaristan |
8.33
|
126- Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti |
-48.71 |
|
42- Birleşik Arap Emirlikleri |
6.92
|
127- Yemen
|
-49.00 |
|
43- Slovakya |
6.77
|
128- Gabon
|
-49.28 |
|
44- Bosna-Hersek |
6.54
|
129- Eritre
|
-51.14 |
|
45- Litvanya |
6.20
|
130- Haiti
|
-52.11 |
|
46- Bahamalar |
5.98
|
131- Gambiya
|
-53.40 |
|
47- Estonya |
5.69
|
132- Sudan
|
-55.42 |
|
48- Meksika |
5.66
|
133- Gana
|
-55.49 |
|
49- Mauritius |
5.44
|
134- Madagaskar
|
-56.41 |
|
50- Malezya |
4.84
|
135- Kongo
|
-56.86 |
|
51- Katar |
4.71
|
136- Cibuti
|
-58.94 |
|
52- Letonya |
3.95
|
137- Togo
|
-61.78 |
|
53- Venezuela |
3.51
|
138- Lesoto
|
-62.67 |
|
54- Makedonya |
2.46
|
139- Swaziland
|
-64.63 |
|
55- Lübnan |
0.89
|
140- Moritanya
|
-65.81 |
|
56- Suudi Arabistan |
0.42
|
141- Senegal
|
-66.11 |
|
57- Sırbistan ve Montenegro |
-0.60
|
142- Etyopya
|
-67.10 |
|
58- Panama |
-0.66
|
143- Gine
|
-68.26 |
|
59- Umman |
-0.80
|
144- Kamerun
|
-70.33 |
|
60- Trinidad ve Tobago |
-1.01
|
145- Benin
|
-71.72 |
|
61- Tunus |
-2.15
|
146- Fildişi Sahili
|
-72.55 |
|
62- Belize |
-2.66
|
147- Kenya
|
-74.41 |
|
63- Kolombiya |
-2.79
|
148- Uganda
|
-75.69 |
|
64- Libya |
-2.91
|
149- Nijerya
|
-77.31 |
|
65- Bulgaristan |
-3.44
|
150- Zambia
|
-77.81 |
|
66- İran |
-3.44
|
151- Ekvatoral Gine |
-78.69 |
|
67- Jamaika |
-4.51
|
152- Mozambik
|
-78.82 |
|
68- Çin |
-5.27
|
153- Burundi
|
-79.85 |
|
69- Sri Lanka |
-6.01
|
154- Burkina Faso
|
-80.75 |
|
70- Ürdün |
-6.19
|
155- Liberya
|
-83.03 |
|
71- Belarusya |
-6.20
|
156- Gine-Bissau
|
-83.82 |
|
72- Ekvador |
-6.46
|
157- Kongo Demokratik Cumhuriyeti |
-84.29 |
|
73- Paraguay |
-6.98
|
158- Ruanda
|
-84.41 |
|
74- Arnavutluk |
-7.31
|
159- Zimbabwe
|
-84.53 |
|
75- Suriye |
-7.41
|
160- Çad
|
-86.17 |
|
76- Ukrayna |
-7.90
|
161- Somali
|
-87.11 |
|
77- Tayland |
-8.59
|
162- Mali
|
-87.69 |
|
78- Gürcistan |
-8.59
|
163- Orta Afrika Cumhuriyeti
|
-88.59 |
|
79- Viet Nam |
-9.09
|
164- Tanzanya
|
-92.45 |
|
80- El Salvador |
-9.09
|
165- Nijer
|
-101.41 |
|
81- Ermenistan |
-9.14
|
166- Angola
|
-104.11 |
|
82- Fiji |
-9.48
|
167- Malavi
|
-105.04 |
|
83- Cezayir |
-9.72
|
168- Afganistan
|
-112.15 |
|
84- Romanya |
-10.02
|
169- Sierra Leone
|
-118.57 |
|
85- Solomon Adaları |
-10.54
|
|
|
